توسط : «وقت سینما»/ البرز کوشیار؛ سریال‌های تاریخی عموماً درام خود را بر محور وقایع و مستنداتی ثبت و اغلب تأیید شده بنا می‌کنند. از این حیث شاید روایت‌های این‌چنینی غافلگیری و تعلیق و گره‌افکنی و گره‌گشایی غیر منتظره چندانی نداشته باشند. در مواردی مانند سریال‌های مذهبی و دینی، تقریباً کلیات روایت بارها گفته شده. سازندگان ناگزیر باید روی عناصری مانند نحوه پردازش و دراماتیک کردن وقایع، طراحی حرکات دوربین و شیوه کارگردانی و البته شکل چینش بازیگران متمرکز شوند. تمهیداتی که می‌توانند روی شمار مخاطبان سریال و تأثیرگذاری آن در انتقال پیام و محتوا نقش مهمی ایفا کنند. چه بسا حتی موجب کنجکاوی مخاطبان برای اطلاع از جزییات بیشتر درباره برهه‌ای تاریخی شوند و آنان را به سمت دیگر منابع سوق دهند.
«مهمان کُشی» به کارگردانی احمد کاوری و تهیه‌کنندگی محمدکامبیز دارابی، سریال جدید شبکه یک سیماست که پخش آن به مناسبت ایام محرم و صفر از هفته گذشته آغاز شده. سریالی که یکی از ابعاد برجسته و مهم آن کستینگ است. نگاهی کلی به اسامی بازیگران سریال مؤید این نکته است که سازندگان نخواسته‌اند راه‌های رفته را امتحان کنند و در انتخاب بازیگران دست به نوآوری‌هایی زده‌اند.
بویژه که با توجه به مضمون دینی سریال با روایتی مربوط به زندگی ماموریت حضرت مسلم بن عقیل در کوفه در جریان وقایع منتهی به قیام بنیادین و پر شور عاشورا، نیاز به گزینش بازیگرانی بوده که در عین توانایی ایفای نقش‌هایی حساس و پر مخاطره، نزدیکی فیزیکیِ هر چند نسبی نیز با شخصیت‌ها داشته باشند. آدرس نادرست ندهند و بیننده را راجع به رفتار، ایدئولوژی و سرنوشت شخصیت علاقه‌مند کنند تا در نهایت به پیگیری سریال بینجامد.
«مهمان کُشی» در این باره سهل و ممتنع عمل کرده. در درجه نخست دست به اقدامی با خطرپذیری بالا زده و برای نقش کلیدی خود، به سراغ یک چهره ناشناخته تئاتری رفته. بهراد محمدی در نقش «مسلم» با چهره‌ای که به فرم قیافه نژاد سامی (عرب) نزدیک است، با طراحی مو و محاسن بلند و چشمانی که نوعی معصومیتِ در آستانه غوغا برای حق طلبی از آن‌ها حس می‌شود. محمدی خوشبختانه روی فن بیان نیز مسلط بوده و از دوبله نجات یافته. محمدی در مواضع معتدلش بازی همدلی برانگیز و متعادلی دارد و در هنگام خروش و دادخواهی، از مسیر این تعادل به سمت عصبانیت‌های هیجانی نمی‌رود. شگردی که جوانب انسانی و اعتقادی مورد انتظار برای این کاراکتر را حفظ و نزد مخاطب از او چهره‌ای معقول ترسیم کرده. از سویی بکر بودن چهره در سریالی که نقش اصلی در واقع بر دوش اوست، کمک کرده ذهنیت‌های ناخواسته و بی‌ربط، حین تماشای سریال مزاحم بیننده نشود. البته می‌توان این مطالبه را نیز داشت که شاید با دعوت از یک ستاره، شخصیت مسلم می‌توانست همدلی بیشتری نیز برانگیزد. ستاره‌ها اصولاً بر وزانت کار می‌افزایند و دایره بینندگان اثر را گستره‌تر و حواس‌ها نسبت به فرجام آدم‌های قصه را جمع‌تر می‌کنند.
در جبهه مقابل در حکومت مستقر اموی، شخصیت‌های مهمی مثل «معاویه» و «یزید» جای گرفته‌اند. بهرام ابراهیمی، بازیگر با تجریه‌ای است که لباس معاویه را در دو سال پایانی عمر به تن کرده. ابراهیمی بنا بر مصلحت‌های جامعه امروز ایران، نقش معاویه را عمدتاً از منظر سیاس بودن و احاطه‌اش بر احوالات سیاسی مملکت و همچنین دغدغه‌اش در مسیر تثبیت قدرت خود و جانشینی فرزندش «یزید» ایفا کرده.
پژمان بازغی، با شهرتی مشخصاً بیشتر از سایرین در «مهمان کُشی» که بر ابعاد ستاره بودن او اتکا دارد، به نقش یزید در چند قسمت پخش شده حضوری متفاوت داشته است. این بازیگر در نقش مذکور آرام آرام از هیأت جوانی راحت طلب و اهل عیاشی، زیر سایه تأکیدات پدر ناگزیر و آن‌چنان که گمان می‌رود، با توصیه و هدف او هماهنگ می‌شود. گریمی که بشدت چهره بازغی را برای نزدیک شدن به سن نقش آراسته، در کنار نوعی از رازآلود بودن با جنبه‌های خباثت، از این نقش آدمی ترسیم کرده که می‌دانیم در نهایت چه جنایاتی را در واقعه عاشورا انجام داده است. این در حالی است که وجه ستاره بودن او در خدمت کار است و از چارچوب هماهنگ شده، بیرون نمی‌زند.
حسام منظور به نقش «ابن زیاد» تا حدود زیادی و تا این‌جای پخش، توانسته انتظارات را برآورده کند. فرمانده نظامی حکومت اموی که در سرکوب قیام امام حسین(ع) نقش محوری داشت و به عنوان عامل اصلی شهادت ایشان و یارانش در کربلا شناخته می‌شود. شخصیتی که اهل سنت و شیعیان درباره وجوه مختلف او تقریباً اتفاق نظر دارند. در منابع تاریخی آمده که ابن زیاد، بسیار خشن، بی‌رحم و بی پروا بوده و برخی از زندگی‌نامه‌نویسان از او با عنوان «جبّار» یاد و نقل کرده‌اند در سرکوب خوارج در بصره، خشونتی شگفت‌انگیز از خود نشان داد. کسی که در قصر فرمانداری‌اش مسلم را به شهادت می‌رساند. منظور در این نقش با نظر به خیل رقبای قدرتمند در سایر آثار، پویا و با غلبه بر رفتارهای نکوهش شده و تندی‌ها و فریادهای انفجاری ظاهر شده.
همچنین باید از انتخاب علی دهکردی به عنوان چهره‌ای سمپات و با پیشینه‌ای از نقش‌های همدلی برانگیز به جای «هانی بن عروه»، علیرضا آرا با نگاه‌های خیره و کنش‌های پرخاشگرانه‌اش در نقش «مروان ابن حکم» چهارمین خلیفه اموی، امین میری در دو نقش «شریک» و «ضحاک» و انعطاف‌پذیری قابل ستایش او در اجرایی باورپذیر یاد کرد.
در این میان دعوت از چهره‌هایی مثل لیلا اوتادی، شهرام قائدی، رامین ناصرنصیر، پویا امینی، بهنام شرفی، ایوب آقاخانی و… که تماشاگر از آنان به ندرت کار تاریخی دیده، توانسته نمودی امروزی به اتمسفر سریال ببخشد.
سریال «مهمان کُشی» بر آن است تا روال متفاوتی را از عرف همیشگی و آشنا در زمینه انتخاب بازیگران پی بگیرد و در این زمینه و با توجه به مطالبی که ذکرشان رفت، تا حدودی به هدف خود رسیده است باید دید در ادامه و آغاز بازی دیگر بازیگران سریال نیز این هدف محقق شده است یا خیر.
