«کتاب فرهنگ» سهشنبههای رادیو فرهنگ مدتی است با طعم لبخند و اندیشه پخش میشود؛ جایی که طنز نه فقط برای خنداندن، بلکه به عنوان زبانی برای تفکر و گفتوگوی فرهنگی به کار گرفته میشود.
به گزارش رسیده، در هفته کتاب و کتابخوانی، «کتاب فرهنگ» سهشنبه با اجرای زنده و تصویری، بخشهای نمایشی و گفتوگوهای ادبی، به استودیوی خنده و خرد در رادیو فرهنگ تبدیل میشود.
طنز؛ زبان مردم و آیینه زندگی
فاطمه ترسا نویسنده و تهیهکننده این برنامه، درباره فلسفه و مسیر سهشنبههای طنزآمیز میگوید: ایده اصلی «کتاب فرهنگ» از اینجا شکل گرفت که طنز، اگر درست و سنجیده مطرح شود، میتواند یکی از کارآمدترین ابزارها برای بازگویی واقعیتهای جامعه باشد. ما در رادیو فرهنگ میخواهیم کتاب در زندگی مردم جریان پیدا کند، نه فقط در کتابخانهها بماند.
ترسا تأکید میکند: در رسالت آموزشی رسانه، باید زبان مخاطب را یافت و طنز همان زبانی است که مرز میان شنیدن و اندیشیدن را از میان برمیدارد و با طنز میشود مردم را به فکر فرو برد بیآنکه خستهشان کرد. این هدف سهشنبههای ما در کتاب فرهنگ است که شادیِ اندیشهورز، جایگزین شادی گذران شود.
سهشنبههای طنز؛ لبخند، سوال و شعر
این برنامه بخشی تعاملی با تکمیل طنزآمیز مصرع شعر بزرگان دارد در برنامه امروز (۲۷ آبان) با محور هفته کتاب و کتابخوانی ایده بخش تعاملی برنامه، همان پرسشی است که نگاه شوخ و جدی را در کنار هم میآورد: «کتاب عشق بر طاق بلند است…»
به گفته ترسا، از شنوندگان خواسته شده است تا این مصرع از وحشی بافقی را با ذوق خود ادامه دهند و به شکلی طنزآمیز کامل کنند.
این تهیهکننده میگوید: اینجور تعاملها باعث میشود شعر هم مردمیتر شود. ما دوست داریم شنوندگان فقط مصرفکننده محتوا نباشند، بلکه شریک در خلق آن شوند. هر پاسخ خلاق، خندهدار یا حتی فلسفی برای ما یک کشف تازه است.
به گفته تهیهکننده، «کتاب فرهنگ» برنامهای جمعی است که ترکیب هنری و گفتوگویی آن به دقت طراحی شده. گویندگی با فاطمه حقیقتناصری، اجرای کارشناسی طنز توسط مهدی فرجاللهی شاعر و طنزپرداز و حضور سارا عربپوریان در قالبهای نمایشی، فضای صمیمی و خلاق برنامه را میسازد و مژگان پارساحسینی. مسئول هماهنگی است و اجرای بخشهای مختلف با مشارکت اهالی قلم، نویسندگان و طنزپژوهان از جمله استاد اکبر کتابدار دنبال میشود.
ترسا توضیح میدهد: سعی کردهایم در کنار پژوهش و مطالعه، از ظرفیت نمایش و گفتوگو هم بهره ببریم تا شنونده فقط مخاطب منفعل نباشد. در واقع «کتاب فرهنگ» یک برنامه نیست، یک کارگاه طنز رادیویی است.
بخشهای ویژه امروز
تهیهکننده «کتاب فرهنگ» درباره بخشهای مختلف برنامه در هفته کتاب گفت: در برنامه ۲۷ آبان ماه، فضای سهشنبههای طنز رنگ و بویی تازه دارد و گفتوگو با استاد اکبر کتابدار پژوهشگر طنز، با نگاهی به ظرافتها و شیرینیهای سعدی در بوستان باب سوم پخش میشود؛ «جر آید» بخش مرور خبرهای تازه حوزه طنز و کتاب است و در ادامه گزیده آثار هنرجویان کارگاه کاریکلماتور خوانده میشود و مروری بر آثار طنز کوتاه داریم.
او از «میکروفن داغ» به عنوان یکی از بخشهای مهم برنامه نام برد و افزود: این هفته در این بخش با مهدی خلیلینیا، کتابدار خلاق که از تجربههای طنز در فضای کتابخانهها میگوید گفتوگو میکنیم، همچنین معرفی تازههای کتاب طنز و مرور رویدادهای تازه ادبی؛ اجرای نمایش طنز رادیویی «بانو خوانا کتابگیر» و در پایان ارتباط زنده با ادارههای کل ارشاد استانها برای بررسی برنامههای هفته کتاب را داریم.
طنز، شیوهای برای آموزش و آگاهی
فاطمه ترسا با اشاره به اهمیت پرداختن به طنز در «کتاب فرهنگ» میگوید: طنز در ذات خود زبان نقد است، اما چون با لطافت بیان میشود، دلها را میگشاید. ما دنبال شوخی برای شوخی نیستیم. در «کتاب فرهنگ» طنز را به خدمت تفکر گرفتهایم؛ طنزی که میخنداند، اما در عمق خود آموزش میدهد و از انسانیت و خردورزی سخن میگوید.
بازخورد مردم؛ از خنده تا خلاقیت
تهیهکننده «کتاب فرهنگ» از بازخورد مثبت شنوندگان ابراز خشنودی کرد و افزود: پیامهای زیادی دریافت میکنیم که شنوندگان از لحظه مشارکت در بخش «مصرعسازی» لذت میبرند. برای بسیاری از آنها، همین چند لحظه خلاقیت، حس امید و خودباوری به وجود آورده است. لبخند، سادهترین شکلِ تعامل فرهنگی است و برنامه ما روی همین لبخند بنا شده است.
تهیهکننده «کتاب فرهنگ» در پایان تأکید کرد: ما در این برنامه یادآور میشویم که لبخند، وقتی از دل آگاهی برمیخیزد، میتواند سازندهترین زبان گفتوگو باشد.
«کتاب فرهنگ» از گروه تاریخ و اندیشه رادیو فرهنگ در هفته کتاب ساعت ۱۸ و در روزهای دیگر ساعت ۲۰ پخش میشود.

